Wij gebruiken cookies op de website. Analytische cookies laten ons geanonimiseerd zien hoe men de website gebruikt. Met die inzichten monitoren en verbeteren we fsin.nl. Lees meer

Ik ga niet akkoord

Welke elite bepaalt wat het volk gaat eten?

De elite bepaalt wat het volk gaat eten. Zo was het, zo is het, zo zal het altijd zijn. Een exclusieve bovenlaag zet de trend – het volk volgt. Het adopteert de eetgewoonten van boven hen geplaatsten. Dat is nu niet anders dan vroeger. Wel adopteert het gewone volk de eetgewoonten van de foodelite veel sneller dan voorheen. Bovendien kun je je afvragen wie tegenwoordig nog de elite is. Welke early adopters moet je in de gaten houden als je wilt weten wat het volksvoedsel van de toekomst is?

 

15 september 2015 - Eeuwen geleden was de elite nog simpel aan te wijzen. Het was een homogene groep van kerkelijke gezagsdragers en adel. Neem de hertog van het Franse graafschap Richelieu. Ter ere van een overwinning op de Engelsen, wilde hij zijn gasten iets bijzonders voorschotelen. De hertogelijke kok componeerde een overheerlijke saus. In 1756 was dat. Het gewone volk liet zich de romige saus in later jaren lekker smaken. Mayonaise, nog steeds eten wij graag de saus uit de keuken van de graaf.

 

Een ander adellijk voorbeeld dat al heel lang navolging vindt, is de pizza Margherita. Hij werd populair dankzij de Italiaanse koningin Margherita, voor wie deze basispizza met tomaat, basilicum en mozzarella eind negentiende eeuw door een meesterlijke kok werd bereid. Een lid van de kerkelijke elite dat volksvoedsel een ander gezicht gaf, is Theresia van Avila. Deze Spaanse heilige was vijf eeuwen geleden een van de eersten die de aardappel promootte als gezond volksvoedsel. Met de piepers die ze kweekte in de kloostertuin, wist ze menige zieke patiënt op de been te helpen. Talloze kerkelijke volgelingen predikten nadien het evangelie van de aardappel in Europa. Ja, over de invloed van de foodelite van weleer kun je urenlang smakelijk verhalen.

 

​Sushi in OkuraSushi in Okura

Maar de elite van toen is niet meer de elite van nu. Na de Franse Revolutie democratiseerde de samenleving – en dus democratiseerde ook het eten. Dat gebeurde zelfs heel direct. Door de volksopstand kwam de adel in Frankrijk ten val. Juist deze elite legde met zijn weelderige keukens en creatieve koks de basis voor de beroemde Franse keuken. De adel nam in zijn val de koks mee die aan het hof dienden. De koks restte niets anders dan restaurants te openen. Het woord ‘restaurant’ stamt niet voor niets uit de decennia rond de Franse Revolutie.

Trekken we deze lijn door naar de twintigste eeuw en ons land, dan is het Okura Hotel in Amsterdam een aansprekend voorbeeld. In 1970 kon je op de bovenste verdieping al Japanse sushi eten. Vrijwel geen gewone Nederlander wist wat dat was, sushi. Het bleef een elitaire lekkernij. Destijds bestond de Okura-elite uit politici, zakenmensen, showbizzpersoonlijkheden en een enkele succesvolle crimineel. Uiteindelijk zetten zij de toon, al duurde het lang voordat sushi zich over het land verspreidde. Tegenwoordig is het onderdeel van all-you-can-eat-concepten in wokpaleizen en zelfs verkrijgbaar bij ’s lands grootste grootgrutters.

 

Vrouwen en hun foodblogs zijn de foodelite van de toekomstDe foodelite van nu

Maar wie moet je nu, anno 2015, in de gaten houden als je wilt weten wat de consumentenmassa van de toekomst eet? Nee, het definiëren van de foodvoorhoede is niet eenvoudiger geworden. Eén ding kan ik u wel verklappen. Vergeet de mannen, volg de vrouwen! De vrouwen dicteren met hun voorbeeldgedrag indringender dan ooit de foodtrends van de toekomst. Surf maar eens langs de goedbezochte Nederlandse foodblogs. Waar het bij de traditionele dagbladen mannen waren die restaurants recenseerden, zijn het op sociale media bijna allemaal vrouwen. Vorig jaar deed ik mee aan het TV-programma de Nationale Eet Test van BNN. Ik zat in een tribunevak met vijftig foodbloggers. Twee andere collega’s en ik waren in dit vak de enige mannen. Voor een diepvriesfabrikant hield ik in Amsterdam een lezing over de frituurcultuur. Mijn gehoor bestond uit vijftien foodbloggers – zonder uitzondering vrouw.

 

Ja, de foodelite van nu is de vitale vrouw. Type: zus van topmodel Doutzen Kroes. Wist u trouwens dat ook onze hardloopkampioene Dafne Schippers blogt over eten? Op de blogs van Dafne, Rens Kroes en al die andere honderden vrouwen, de huidige foodelite dus, zie je veel, héél veel sla. Je ziet weinig vlees, soms wat vis, nieuwe graan- en vruchtensoorten en ladingen vers fruit.
 

Trouwens, een groep vrouwen om extra goed in de gaten te houden, zijn de goed opgeleide Nederlandse dames met een buitenlandse achtergrond. Vooral meiden met wortels in en rond het Midden-Oosten rukken snel op. Velen van hen zijn uitermate ambitieus – hun aandeel groeit bij universitaire studies zienderogen. Als de schijn niet bedriegt, zullen zij in de nabije toekomst hoge posities in ons land bekleden. Ook deze elite zal zijn foodinvloed doen gelden.
 

Daarnaast blijven er vanzelfsprekend nichemarkten. De hedonistische man wordt zo’n nichemarkt. Zoals de hipsters met baarden en houthakkershemden – mannen die met veel lawaai, rook en poeha megaribs en andere bonken vlees roosteren in de open lucht.

Ubel Zuiderveld
Ubel Zuiderveld
FSIN Foodservicewatcher

Kan je iemand helpen met dit artikel? Deel het!